Święto Stowarzyszenia Saperów Polskich 2024

Informacja z uroczystości Święta Stowarzyszenia Saperów Polskich. Na podstawie „Planu działalności ZG SSP na 2024 r.” w dniu 25 czerwca 2024 r., dzięki życzliwości Ordynariusza Polowego Wojska Polskiego Jego Ekscelencji Księdza Biskupa dr Wiesława Lechowicza w Sali Konferencyjnej Muzeum Ordynariatu Polowego zostało przeprowadzone po raz ósmy Święto Stowarzyszenia Saperów Polskich (SSP) ustanowione przez VII Kongres SSP.

Po wprowadzeniu Sztandaru Stowarzyszenia Saperów Polskich i odsłuchaniu Hymnu Saperskiego, Prezes SSP Kol. Tadeusza Dzikowski powitał przybyłych na uroczystość zaproszonych gości:

  • Szefa Zarządu Inżynierii Wojskowej – Zastępcy Inspektora Rodzajów Wojska DG RSZ Pana gen. bryg. Marka Wawrzyniaka,
  • Członków Honorowych;
  • Członków władz statutowych Stowarzyszenia;
  • Prezesów i delegacje Kół z garnizonów: Szczecin, Stargard, Białystok, Wrocław, Warszawa, Rozewie, Ełk, Dęblin;
  • Przedstawicieli świata nauki: Pana inż. Pawła Cieślara, Panią prof. Barbarę Rymsza, Pana płk Adama Przygodę – Prorektora ds. Kształcenia Wojskowego Akademii Wojsk Lądowych, Pana ppłk. dr Tomasza Ślęzaka – reprezentującego Dziekana Wydziału Inżynierii Mechanicznej WAT, Pana mgr Maksymiliana Sokół-Potockiego – Zastępcę Dyrektora Centralnej Biblioteki Wojskowej;
  • Członków Wspierających: Pana Grzegorz Dybus – Prezesa Spółki „MIRANDA”, Pana Jacka Wilczewskiego i Pana Przemysława Zasztowta – Członków Zarządu GRUPY LUBAWA, Pana Wojciecha Czura – Dyrektora Programów Wojsk Lądowych Spółki GRIFFIN GROUP, Pana Marka Stobnickiego i Pana Jakuba Kossakowskiego – przedstawicieli Spółki MEGMAR LOGISTICS CONSULTING;
  • Dowódców jednostek inżynieryjnych: Pana płk Andrzeja Oleksę – Dowódcę 2 Mazowieckiego Pułku Saperów, Pana ppłk Adama Bogusza – reprezentującego dowódcę 18 Tczewskiego Pułku Saperów, Pana ppłk Dariusza Sprawkę – reprezentującego Dowódcę 4 Dęblińskiego Pułku Saperów, Pana
    Grzegorza Bednarza – reprezentującego Dowódcę 2 Stargardzkiego Batalionu Saperów;
  • Prezesów i delegacje zaprzyjaźnionych stowarzyszeń: Pana płk. Stanisława Kalskiego – reprezentującego Federację Stowarzyszeń Rezerwistów i Weteranów SZ RP, Pan dr Waldemara Wojtana – Wiceprezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ, Pana płk. dr Wiesława Ząbka – Prezesa Związku Piłsudczyków RP – Oddziału Mazowieckiego, Pana Józefa Melaka – Wiceprezesa Związku Piłsudczyków RP – Oddziału Mazowieckiego. Koledzy wystąpili w mundurach i stopniach organizacyjnych. Powitał także Pana płk Andrzeja Duriasza – Członka Zarządu Stowarzyszenia Polskich Artylerzystów, Pana płk. Alfreda Kabatę – Prezesa Związku Rezerwistów Oficerów WP.

Po powitaniu i serdecznym podziękowaniu obecnym za przybycie na uroczystość, Prezes przedstawił program uroczystości, a następnie oddał głos Panu prof. Pawłowi Cieślarowi – narratorowi uroczystości.

Główną częścią uroczystości była konferencja nt. „Inżynieria wojskowa – pamięć o przeszłości. Kierunki rozwoju inżynierii wojskowej w świetle obecnych i przyszłych zagrożeń”. Konferencja składała się z czterech zasadniczych tematów:

1. „Organizacja i modernizacja wojsk inżynieryjno-saperskich w latach 1918 – 1939” – przedstawił Pan dr Robert Petrygała.

Pan dr Robert Petrygała w sposób zwięzły przekazał obecnym informację o strukturze i organizacji kierowania i dowodzenia inżynierią wojskową oraz struktur organizacyjnych oddziałów i pododdziałów inżynieryjno-saperskich w latach 1918-1939. Struktury te zmieniały się w zależności od potrzeb wojennych (w latach 1920-1921) i w okresie pokoju. Wojska inżynieryjno-saperskie liczyły ok. 4% ogólnej liczebności Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej, co było na ówczesne czasy wystarczające. Jednostki inżynieryjno-saperskie w czasie pokoju były przeważnie w strukturach batalionów, rozwijając się na czas wojny do struktur pułków saperów. Sukcesywnie do modernizacji SZ, wojska inżynieryjne również podlegały modernizacji poprzez wymianę na nowsze uzbrojenie i wyposażenie inżynieryjne. Wyposażano je choć w ograniczonym zakresie w pojazdy samochodowe, nowe środki przeprawowe i mostowe oraz środki minersko- zaporowe. Modernizacja wojsk inżynieryjnych odbywała się bardzo powoli i do czasu wybuchu II wojny światowej nie osiągnęła wymaganego utechnicznienia, motoryzacji, wyposażenia w sprzęt przeprawowy i w środki minersko-zaporowe.

Następnie przedstawił sylwetkę gen. dyw. Tadeusza Kossakowskiego, ps. „Krystynek”, który z znacznym stopniu przyczynił się do zwiększenia modernizacji wojsk inżynieryjnych w latach międzywojennych. Gen. dyw. Tadeusz Kossakowski ukończył szkołę realną w Chersoniu, następnie studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. We Lwowie działał w Związku Walki Czynnej (ZWC) i w Związku Strzeleckim "Strzelec". Ukończył kurs oficerski "Strzelca" i otrzymał znak oficerski "Parasol". Po ukończeniu studiów pracował w zakładach mechanicznych w Rosji. Powołany do Armii Imperium Rosyjskiego został skierowany do szkoły piechoty w Czugajewie, a po jej ukończeniu jako chorąży pełnił służbę w rosyjskich oddziałach piechoty. Po rewolucji bolszewickiej w Rosji, przeszedł do oddziałów polskich, podejmując służbę w 2 kompanii telegraficznej 1 Pułku inżynierii I Korpusu Polskiego w Rosji, gen. J. Dowbor-Muśnickiego, gdzie służył do rozbrojenia korpusu przez Niemców. Po powrocie do kraju od maja 1918 r. działał w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), a następnie podjął służbę w Wojsku Polskim w 1 Pułku Telegraficznym i Oddziale Wywiadowczym w Łodzi. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w składzie 2 DP Legionów. W 1923 r. ukończył studia wojskowe we Francji. W latach 1924-1925 był dowódcą Puławskiego 2 Pułku Saperów Kaniowskich. W 1927 r. został szefem Departamentu Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych (MSWoj), w latach 1930-1936 był dowódcą Broni Pancernych. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r., brał udział w przygotowaniach obrony Warszawy. Po zakończeniu kampanii, przedostał się przez Rumunię do Francji, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy 1 Brygady Strzelców do spraw motoryzacji. W 1941 r. brał równolegle udział w kursie wyższych dowódców armii sprzymierzonych w Brytyjskiej Wyższej Szkole Wojennej w Cumberly. W latach 1940-1944 był dowódcą saperów w Sztabie Naczelnego Wodza i I Korpusu Polskiego oraz broni pancernej Armii Polskiej na Zachodzie. Po przeszkoleniu we Włoszech został przerzucony do Polski w dniu 30 maja 1944 r., w trakcie operacji lotniczej "Most II". Był najstarszym i najwyższym stopniem cichociemnym. Po zrzucie był dowódcą Zakładów Produkcji Uzbrojenia KG AK /Oddział III (Operacyjno-Szkoleniowy)/. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. W pierwszych dniach walczył jako zwykły strzelec w drużynie szturmowej, a później przeniesiony został do pionu produkcji uzbrojenia. We wrześniu 1944 został równocześnie dowódcą kilkunastoosobowej Legii Oficerskiej. Po kapitulacji Powstania dostał się do niewoli i przebywał w niemieckich oflagach, XVIII-73 w Landwasser, IV C w Colditz, XVIII-317 C w Markt Pengau w Austrii. Po wyzwoleniu z obozu zgłosił się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i powrócił do Londynu. Po demobilizacji powrócił do Polski. Pracował w biurach projektów. Dopiero w 1961 r. otrzymał świadczenie socjalne pozwalające na w miarę dostatnie warunki życia. Zmarł w Warszawie, został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kw. A 2, rz. 3, gr. 13). Jest patronem 2 Mazowieckiego Pułku Saperów.

2. „Wojska inżynieryjne w NATO” – przedstawił Pan płk Andrzej Oleksa.

W związku z 25 rocznicą przystąpienia Polski do Paktu Północnoatlantyckiego, w celu przybliżenia wiedzy na temat struktur kierowania i dowodzenia w NATO, został zaprezentowany temat związany z tą rocznicą. Pan płk Andrzej Oleksa dwukrotnie odbywał służbę na różnych stanowiskach w dowództwach NATO, więc z własnego doświadczenia i wiedzy syntetycznie przedstawił tematykę. Skupił się na dowództwach regionalnych, dowództwach korpusu, które ze względu na swoje przeznaczenie obejmują  terytorium Polski. Wskazał komórki inżynierii wojskowej funkcjonujące w tych dowództwach oraz stanowiska przewidziane do polskich oficerów inżynierii wojskowej. Ogólnie posiadamy ok. 400 stanowisk do obsadzenia przez żołnierzy WP. Wskazał, że zbyt mało posiadamy stanowisk znaczących w hierarchii dowództw. Podkreślił, że w ostatnich latach podjęto zmiany w systemie dowodzenia siłami NATO, lecz idzie to bardzo powoli. Na koniec wystąpienia przedstawił kilka wniosków:

– powinniśmy podjąć działania w celu pozyskania więcej ważnych stanowisk wojskowych w hierarchii dowodzenia;

– pełnienie służby w dowództwach NATO pozwala oficerom i podoficerom zapoznać się z procedurami planowania operacyjnego, dowodzenia wojskami a także zdobyć wiedzę zakresu kierunków rozwoju nowego sprzętu inżynieryjnego i jego wykorzystania;

–  służba w dowództwach NATO pozwala zaprezentować polskie doświadczenia i wiedzę z zakresu inżynierii wojskowej.

3. „Inżynieria wojskowa – kierunki rozwoju w świetle obecnych i przyszłych zagrożeń”.
  Temat przedstawił Pan gen. bryg. Marek Wawrzyniak.

Pan gen. bryg. Marek Wawrzyniak na wstępie swojego wystąpienia podkreślił, że inżynieria wojskowa powróciła do korzeni swoich głównych zadań i przeznaczenia w Siłach Zbrojnych RP. Są to: – ograniczenie ruchu wojsk przeciwnika i rażenie jego wojsk i techniki środkami inżynieryjnymi, – zapewnienie trwałości obrony i ochrony  wojsk poprzez stałą i polową rozbudowę fortyfikacyjną terenu oraz maskowanie wojsk i obiektów, – zapewnienie swobody ruchu własnym wojskom.

Planowany jest rozwój struktur organizacyjnych,  tak aby każda dywizja w swoim podporzadkowaniu posiadała pułk saperów, w brygadzie ogólnowojskowej batalion saperów, w pułku artylerii, pułku przeciwpancernym kompanię inżynieryjną. Ponadto planuje się sformować brygadę saperów podporządkowania centralnego oraz brygadę inżynieryjną w Inspektoracie (Dowództwie) Wsparcia SZ.  Również w Siłach Powietrznych planuje się sformować brygadę usuwania zniszczeń lotniskowych oraz pododdziały inżynieryjne w jednostkach samodzielnych. W Marynarce Wojennej planuje się sformować oddziały inżynieryjne o zwiększonych zdolnościach do rozbudowy przeciwdesantowej wybrzeża morskiego.

  Jest to plan ambitny wymagający czasu, sprzętu i infrastruktury czyli mówiąc krótko pieniędzy. Biorąc pod uwagę istniejące zagrożenia, doświadczenia z wojny na Ukrainie oraz sytuacja na granicy Polsko-Białoruskiej należałoby realizować te plany jak najszybciej. W planowanej modernizacji zasadnym jest zakup środków przeprawowych, środków do szybkiego (manewrowego, zdalnego) minowania, wykonywania przejść w zaporach inżynieryjnych przeciwnika, zakup maszyn do prac ziemnych, budowy dróg, odbudowy lotnisk, mostów towarzyszących.

Ćwiczenia narodowe taktyczne wojsk inżynieryjnych  oraz udział w ćwiczeniach operacyjnych w ramach NATO z udziałem wojsk inżynieryjnych promują nasze zdolności i sprzęt. Jednocześnie przyczyniają się do wskazywania naszych niedoskonałości i braków co przyczynia się ich eliminowania.

4. „Kierunki rozwoju sprzętu wojsk inżynieryjnych” – temat przedstawił ppłk Mariusz Dobruchowski.

Pan ppłk Mariusz Dobruchowski w Zarządzie Inżynierii Wojskowej zajmuje się planowaniem modernizacji technicznej wojsk inżynieryjnych. W swoim wystąpieniu wskazał najważniejsze kierunki modernizacji w tym zakup między innymi: mostów towarzyszących MS-20, mostów na podwoziu czołgowym, Zmotoryzowanego Mostu Pontonowego PFM, trały na podwoziu czołgowym, pojazd minowania narzutowego, maszyn inżynieryjnych, środków minersko-zaporowych. Liczymy, że w ciągu najbliższych 10 lat zwiększymy zdolności wojsk inżynieryjnych.

Pan prof. Paweł Cieślar po wystąpieniu prelegentów, w krótki sposób podsumował  ich wystąpienia oraz wskazał wynikające z nich wnioski.

Po zakończeniu konferencji i krótkiej przerwie zostały odczytane uchwały Zarządu Głównego SSP i wręczone wyróżnienia.

Na podstawie uchwały nr 21/2024 ZG SSP z dn. 16.06.2024 r. wyróżniono nadaniem Odznaki Honorowe „Zasłużony dla Stowarzyszenia Saperów Polskich” za szczególne zasługi w działalności, popularyzowaniu i rozwoju Stowarzyszenia, na wniosek Kapituły OH niżej wymienionym Członkom Stowarzyszenia:

  1. Pan płk w st. spocz. BĄKOWSKI Krzysztof – Koło Nr 28,
  2. Pan płk w st. spocz. CHODYNICKI Ryszard – Koło Nr 19,
  3. Pan ppłk w st. spocz. DROGOWSKI Grzegorz – Koło Nr 29,
  4. Pan płk w st. spocz. JAŚKIEWICZ Bolesław – Koło Nr 1,
  5. Pan płk w st. spocz. STOLA Zdzisław – Koło Nr 30,
  6. Pan st. chor. szt. w st. spocz. WALASZCZYK Zdzisław – Koło Nr 21,
  7. Pan mgr inż. SIEKAŃSKI Krzysztof – Członek Wspierający, Wiceprezes Zarządu AUTOBOX S.A.
  8.  

Wręczono również Odznaki Honorowe „Za rozminowanie kraju” nadane przez Prezydium ZG SSP uchwałą Nr 1/2024 r. niżej wymienionym żołnierzom nieobecnym podczas Święta Wojsk Inżynieryjnych:

  1. Pan st. bosm. GÓRKA Paweł s. Sławomira z 43.bsap FOW,
  2. Pan sierż. POWIETRZYŃSKI Marcin s. Ryszarda z 2Mpsap.

Uroczystego odznaczenia Odznakami Honorowymi dokonał Szef Zarządu Inżynierii Wojskowej – Zastępca Inspektora RW Pan gen. bryg. Marek Wawrzyniak i Prezes SSP kol. Tadeusz Dzikowski.

Następnie uchwałą nr 22/2024 ZG SSP z dn. 16.06.2024 r. w dowód uznania
i podziękowania za wspieranie działalności Stowarzyszenia Saperów Polskich, podejmowane i realizowane inicjatyw w rozpowszechnianiu i upamiętnianiu dorobku i historii Wojsk Inżynieryjnych wyróżniono grawertonem:

  1. Pan ppłk STOŃ Jacek – Dowódca Batalionu Dowodzenia Wojsk Lądowych,
  2. Pan MISZKURKA Przemysław – z Batalionu Dowodzenia Wojsk Lądowych,
  3. Pan ppłk DOBRUCHOWSKI Mariusz– st. specjalista Zarządu Inżynierii Wojskowej,
  4. Pan dr PETRYGAŁA Robert – wykładowca
  5. Pan płk OLEKSA Andrzej – Dowódca 2 Mazowieckiego Pułku Saperów,
  6. Pan płk ZANIEWSKI Jacek – Dowódca 4 Dęblińskiego Pułku Saperów.

 Po wręczeniu wyróżnień nadanych przez ZG SSP, goście obecni na uroczystości złożyli na ręce Prezesa Stowarzyszenia Saperów Polskich okolicznościowe pisma gratulacyjne, grawertony oraz odznaki jednostek wojskowych, firm i instytucji.

Zarząd Krajowy Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej uchwałą nadał:

  1. Order Zasługi Związku Piłsudczyków RP – Tadeuszowi Dzikowskiemu,
  2. Złoty Krzyż Zasługi Związku Piłsudczyków RP – Grzegorzowi Misiak,
    – kol. płk Gabrielowi Wasilewski.

Dekoracji wyróżnionych dokonali: Pan płk. dr Wiesław Ząbek – Prezes Związku Piłsudczyków RP – Oddziału Mazowieckiego i Pana Józef Melak – Wiceprezes Związku Piłsudczyków RP – Oddziału Mazowieckiego.

Prezes Zarządu Stowarzyszenia Polskich Specjalistów Bombowych Pan Adam Niemczyk na ręce Prezesa Stowarzyszenia Saperów Polskich kol. Tadeusza Dzikowskiego wręczył jubileuszowy medal z okazji 25-lecia działalności Stowarzyszenia Polskich Specjalistów Bombowych.

Po wręczeniu wyróżnień, listów gratulacyjnych i życzeń z okazji święta Stowarzyszenia, Prezes SSP pogratulował wyróżnionym. Podziękował Dowódcy
2 Mazowieckiego Pułku Saperów Panu płk. Andrzejowi Oleksa, żołnierzom pułku za udzieloną pomoc w zabezpieczeniu uroczystości.  Życzył spokojnego i szczęśliwego powrotu do miejsca zamieszkania.

Zaprosił przed wyjazdem obecnych na skromny posiłek.

Po wyprowadzeniu sztandaru SSP uczestnicy udali się na wspólny poczęstunek.

Opracował: Grzegorz Misiak