Żołnierska pamięć

W czwartkowe popołudnie 28 października 2021 roku, w związku ze zbliżającym się dniem Wszystkich Świętych, członkowie Koła nr 24 Stowarzyszenia Saperów Polskich im. 1. Batalionu Saperów w Pułtusku, uczcili pamięć o żołnierzach poległych w obronie Pułtuska oraz tych, którzy stracili swoje młode życie podczas powojennego rozminowania kraju. Odwiedzono także miejsca wiecznego spoczynku zmarłych saperów, spoczywających na cmentarzach w Pułtusku.

Spotkanie rozpoczęto na terenie Domu Polonii w Pułtusku gdzie znajdują się tablice upamiętniające poległych żołnierzy podczas rozminowania kraju. Tablica umieszczona na lewym obelisku podaje „W miejscu stacjonowania dowództwa i sztabu 5. Brygady Saperów w 1945 roku mieszkańcy Pułtuska składają hołd saperom Wojska Polskiego poległym w czasie rozminowania powiatu pułtuskiego i okolic”. Na prawym obelisku treść tablicy mówi o „Pamięci żołnierzy 1. batalionu saperów poległych podczas rozminowania kraju w latach 1945-1948” wymieniając nazwiska poległych 25 żołnierzy.

Na zdjęciu: Członkowie Koła nr 24 Stowarzyszenia Saperów Polskich im. 1. Batalionu Saperów w Pułtusku po zaświeceniu symbolicznych zniczy przy tablicach na terenie Domu Polonii w Pułtusku, upamiętniających poległych saperów podczas rozminowania. Źródło: Aleksander Oman

Pierwszy Pułtuski Batalion Saperów rozformowany został dwadzieścia lat temu. Przypomnijmy zatem w kilku zdaniach historię batalionu. Batalion został sformowany w Sielcach nad Oką na podstawie rozkazu dowódcy 1 Dywizji Piechoty z 14 maja 1943 roku jako jednostka 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

W czasie marszu pod Lenino saperzy reperowali drogi i mosty, ułatwiając przemarsz wojsk. W toku bitwy pod Lenino, pod ogniem nieprzyjaciela, batalion zabezpieczał przeprawę piechoty i czołgów przez rzekę Miereję i jej bagnistą dolinę. 1 Batalion Saperów swój chrzest bojowy w działaniach na terenie Polski przeszedł składzie 1 Brygady Saperów, jako pododdział przydzielony do budowy mostu stałego przez Wisłę w rejonie Skurczy i Mniszewa dla potrzeb 1 Armii WP w sierpniu 1944 roku. W czasie walk na Wale Pomorskim, batalion uczestniczył w bojach zabezpieczając pod względem inżynieryjnym forsowania Odry. W walkach w Berlinie, saperzy wyrąbywali przejścia w ścianach budynków i w ogrodzeniach oraz niszczyli punkty oporu. W Berlinie 1 batalion saperów zakończył działania bojowe.

Po zakończeniu działań bojowych, od lipca 1945 roku batalion skierowano do rozminowania kraju z pozostałości powojennych. Udział 1 Batalionu Saperów w Operacji Rozminowania Kraju trwał do 1956 roku, z krótkimi przerwami związanymi z udziałem w akcjach przeciwpowodziowych i odśnieżaniem szlaków komunikacyjnych. W 1960 roku, w ramach akcji „Tysiąc szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego”, żołnierze batalionu zbudowali nowy budynek Szkoły Podstawowej w Izabelinie k. Nieporętu. W 1976 roku jednostka została dyslokowana z Legionowa do Pułtuska. W końcu 2001 r. batalion został rozformowany.

Na zdjęciu: Członkowie Koła nr 24 Stowarzyszenia Saperów Polskich im. 1. Batalionu Saperów w Pułtusku po zaświeceniu symbolicznych zniczy przy żołnierskich mogiłach na cmentarzu w Pułtusku Źródło: Aleksander Oman

Na cmentarzu parafialnym przy ul. Kościuszki w Pułtusku w kwaterze wojennej pochowani zostali między innymi dwaj saperzy polegli podczas rozminowania kraju z pozostałości powojennych – plutonowy Harry Rosenburg oraz saper Edmund Podejko. Dzięki licznym inicjatywom środowisk lokalnych, pamięć o heroicznym wysiłku polskiego żołnierza nie ulegnie zapomnieniu.

Prezes Koła Nr 24 Stowarzyszenia Saperów Polskich im. 1. Batalionu Saperów w Pułtusku
gen. bryg. w st. spocz. dr inż. Bogusław BĘBENEK